De directe aanleiding om een weblog te schrijven over het gebruik van andermans afbeeldingen, foto’s, teksten etc. op je eigen kleding (bijvoorbeeld op een T-shirt) was het shirt dat ik vanmiddag zag hangen bij Esprit.
Op het T-shirt kom ik hieronder terug. Eerst het antwoord op de vraag of je andermans teksten etc. mag gebruiken.
Let op auteursrechten
Het antwoord op de vraag is: meestal niet. Vaak zul je toestemming nodig hebben. De reden daarvoor is dat foto’s, afbeeldingen en teksten (deze zaken worden in de Auteurswet ‘werken’ genoemd) vaak beschermd zijn onder het auteursrecht. Als iemand bijvoorbeeld een gedichtje schrijft of een tekening maakt, dan rust daar automatisch auteursrecht op. Het moet dan wel gaan om een origineel werk. Met het auteursrecht in de hand kan de maker jou verbieden om zijn of haar werk te gebruiken.
Toestemming nodig
De maker kan wel toestemming verlenen. Juristen spreken dan over een ‘licentie’. Aan een licentie kunnen voorwaarden worden gekoppeld. Zo kan bijvoorbeeld worden afgesproken dat een kledingmerk een tekening van een kunstenaar mag afdrukken op maximaal 10.000 T-shirts tegen een vergoeding van € x,– per T-shirt.
Hit the road Jack
En dan nu over het T-shirt van Esprit. Het ging om het hierboven afgebeelde shirt. Zoals je kunt zien gaat het om een T-shirt met onder meer de tekst “Hit the road Jack”, naar het gelijknamige nummer van Percy Mayfield. Een deel van de songtekst is op het T-shirt afgedrukt.
Bij het zien van zo’n T-shirt schiet bij een verknipte IE-advocaat als ik de vraag door mijn hoofd “Is daar toestemming voor verleend?”. Dat bleek het geval. Het staat namelijk redelijk prominent op de achterkant van het shirt afgedrukt:
Esprit heeft het, door toestemming te vragen, verstandiger aangepakt dan de Nederlandse onderneming Get Nosed B.V. die in 2006 een zaak verloor over de verkoop van een drankje met daarop de tekst “Rudolph” en een logo van een rendier met een rode neus. Daar was geen toestemming voor gevraagd aan de auteursrechthebbende op het liedjes : Rudolph the red-nosed reindeer” (zie hier).
Je zou bij het T-shirt ook nog kunnen denken aan Jack Daniels door de naam, de zwarte achtergrond en de witte letters. Als je het logo van het drankmerk vergelijkt, dan wijkt het toch wel af.
Overigens schreef Jack Daniels in juli van dit jaar nog een schitterende sommatiebrief (vanwege de aardige toonzetting) aan een auteur die de kaft van zijn boek behoorlijk op het logo van Jack Daniels had afgestemd (zie hier een artikel met plaatjes). Mijn favoriete zinsnede uit de sommatiebrief is de volgende: “We are certainly flattered by your affection for the brand (…)”. “Lees hier de hele brief.